Καρκίνος του Ήπατος

Οι κακοήθεις όγκοι του ήπατος ανήκουν σε 3 κατηγορίες:

Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα ή ηπάτωμα:

Είναι ένας αρκετά συχνός όγκος. Η συχνότητά του γενικώς έχει διπλασιασθεί τα τελευταία χρόνια και οι νεοεμφανιζόμενες περιπτώσεις είναι περίπου 1-3/100.000 κατ’ έτος στην Ευρώπη.
Οι αιτιολογικοί παράγοντες που κατηγορούνται για την ανάπτυξη ηπατώματος είναι:
• Ηπατική κίρρωση οποιασδήποτε αιτιολογίας.
• Χρόνια ηπατίτιδα Β ή C.
• Χρόνια κατάχρηση αλκοόλ.
• Τοξικές ουσίες (αφλατοξίνη κ.α.).
• Διάφοροι άλλοι παράγοντες και νόσοι (αιμοχρωμάτωση, νόσος Wilson κ.α.).

Τα σημεία και συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται καθυστερημένα και δεν είναι ειδικά. Μπορεί να συμπεριλαμβάνουν:
• Ίκτερος.
• Ναυτία.
• Πόνος δεξιάς άνω κοιλίας.
• Διόγκωση ήπατος.
• Απώλεια βάρους.
• Πυρετός.
• Παρανεοπλασματικές εκδηλώσεις κ.α.

Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική υποψία του ιατρού και στις απεικονιστικές εξετάσεις (αξονική ή μαγνητική τομογραφία, υπερηχογράφημα).
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεραπευτικές μέθοδοι. Το μόνο σίγουρο είναι πως η χειρουργική εκτομή είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να προσφέρει την ίαση. Άλλες μέθοδοι που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές αλλά όχι θεραπευτικές είναι:

• Η τοπική καταστροφή του όγκου με τη χρήση ειδικών ενεργειακών εργαλείων (κρυοχειρουργική, θερμική καταστροφή με μικροκύμματα, RF κ.α.).
• Εμβολισμός ή χημειοεμβολισμός της ηπατικής αρτηρίας.
• Συστηματική χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία (με μικρή όμως και πρόσκαιρη ανταπόκριση).

Ηπατικές μεταστάσεις από άλλους όγκους:

Πρόκειται για τους συχνότερους κακοήθεις όγκους του ήπατος και ως επί το πλείστον αφορούν μεταστάσεις από καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού.
Η θεραπεία εξαρτάται από από το είδος του πρωτοπαθούς όγκου (για παράδειγμα δεν ενδείκνυται η αφαίρεση ηπατικών μεταστάσεων από καρκίνο του παγκρέατος ή του μαστού).
Όταν η αφαίρεση των ηπατικών μεταστάσεων έχει ένδειξη και είναι εφικτή, τότε έχει και θεαματικά αποτελέσματα. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν τεχνικές τοπικής καταστροφής των μεταστατικών εστιών με παρηγορικό σκοπό (βελτίωση της ποιότητας ζωής, ανακούφιση των συμπτωμάτων).

Ενδοηπατικό χολαγγειοκαρκίνωμα:

Πρόκειται για όγκο υψηλής κακοήθειας που εξορμάται από το δίκτυο των ενδοηπατικών χοληφόρων αγγείων (σύστημα ¨σωλινίσκων¨ που μεταφέρουν τη χολή από το ήπαρ προς το έντερο). Η μόνη πιθανότητα θεραπείας είναι η χειρουργική αφαίρεση.

Πως θα καταλάβω αν έχω κάποιον όγκο του ήπατος;

Λόγω της θέσεως και των μεγάλων λειτουργικών αποθεμάτων του ήπατος η εμφάνιση συμπτωμάτων ή ευρημάτων σε απλές αιματολογικές εξετάσεις ρουτίνας μπορεί να καθυστερήσει τόσο ωστε να καταστήσει κάθε θεραπευτική προσπάθεια μάταιη.
Η διάγνωση βασίζεται στην παρακολούθηση ατόμων υψηλού κινδύνου (ηπατοπαθείς, καρκινοπαθείς) από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό, με τις κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις και στον κατάλληλο χρόνο.

Είναι όλοι οι ηπατικοί όγκοι εξαιρέσιμοι;

Η χειρουργική του ήπατος βασίζεται στην τμηματική ανατομία του οργάνου
Παρ’ όλα τα σύγχρονα ενεργειακά εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα χειρουργεία, οι επεμβάσεις που μπορούν να γίνουν είναι συγκεκριμένες και έχουν περιορισμούς:
• Να μείνει αρκετό υπόλοιπο ήπατος, ώστε να μην καταλλήξει ο ασθενής από ηπατική ανεπάρκεια. Αυτό εξαρτάται τόσο από τον υπολειπόμενο όγκο του ήπατος (αυτόν που δε θα αφαιρεθεί), όσο και από τη λειτουργικότητα του υπολειπόμενου ήπατος (π.χ. είναι μειωμένη σε ασθενείς με κίρρωση ή μετά από χημειοθεραπεία).
• Να αφαιρεθεί πλήρως η ηπατική κακοήθεια.
• Να διατηρηθεί σε όσο το δυνατόν χαμηλά επίπεδα η διεγχειρητική αιμορραγία.
• Να περιοριστούν οι μετεγχειρητικές επιπλοκές (χολόρροια, αιμορραγία κ.α.).

Ποια είναι τα αποτελέσματα της ηπατεκτομής;

Η ηπατεκτομή είναι μία μεγάλη, αιμορραγική και πολύ απαιτητική επέμβαση. Εαν γίνει σωστή και αυστηρή επιλογή των ασθενών, τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά.
Ο προεγχειρητικός σχεδιασμός της επέμβασης περιλαμβάνει την εκτίμηση του ασθενούς από ογκολογικό συμβούλιο κορυφαίων ειδικών διαφόρων ειδικοτήτων.
Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν, όπου έχουν ένδειξη, ειδικές προεγχειρητικές τεχνικές εκτίμησης του όγκου και της λειτουργικότητας του ήπατος (ογκομετρία, ICG) και άλλες που αυξάνουν την πιθανότητα πραγματοποίησης και επιτυχίας της επέμβασης (απολίνωση πυλαίας φλέβας κ.α.).

Η ρομποτική και η λαπαροσκοπική χειρουργική έχουν εφαρμογή στη χειρουργική του ήπατος;

Ναι, αλλά όχι πάντα. Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική του ήπατος κάνει τα πρώτα της βήματα τα τελευταία χρόνια. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις και υπό προϋποθέσεις μπορούμε να προσφέρουμε τέτοιες λύσεις.
Οι παθήσεις του ήπατος αποτελούν έναν απαιτητικό και ενδιαφέροντα κλάδο της ιατρικής γενικότερα, αλλά και της χειρουργικής ειδικά. Η εξειδίκευσή μας σε ένα τόσο ιδιαίτερο αντικείμενο (αντικείμενο που αποτελεί ¨ταμπού¨ για πληθώρα συναδέλφων μας) μας έχει προσφέρει επιτυχίες και μεγάλη ικανοποίηση