Ο χειρουργικός ορισμός μιας κήλης είναι «η προεξοχή ενός σπλάχνου σε έναν ανώμαλο χώρο».

Με απλά λόγια, μια κήλη είναι ένα όργανο ή κομμάτι ιστού που περνά μέσα από μια τρύπα και καταλήγει κάπου που δεν πρέπει να είναι. Η κήλη συνήθως επηρεάζει τα κοιλιακά- πυελικά όργανα, αλλά μπορεί επίσης να περιλαμβάνει και άλλα μέρη του σώματος, όπως οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι της σπονδυλικής στήλης, του πνεύμονα ή του εγκεφάλου.

Οι κήλες είναι συχνές, αποτελούν πάνω από 10% του συνόλου των χειρουργικών επεμβάσεων που διενεργούνται παγκοσμίως, αφορούν όλες τις ηλικίες και τα δύο φύλα.

Πριν μιλήσουμε για τους διαφορετικούς τύπους, είναι σημαντικό να ξεδιαλύνουμε κάποια από τη χειρουργική ορολογία που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις κήλες:

“Ανατασσόμενη” – το περιεχόμενο της κήλης μπορεί με χειρισμούς να επιστρέψει πίσω στην αρχική τους θέση μέσω του ελαττώματος από το οποίο έχει προκύψει. Αυτές οι κήλες επιδιορθώνονται χειρουργικά σε προγραμματισμένο χρόνο.

“Μη ανατασσόμενη” – τα περιεχόμενα της κήλης έχουν κολλήσει και δεν μπορούν να ωθηθούν πίσω στην αρχική τους θέση. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ξαφνική συστολή της κήλης στο επίπεδο του χάσματος των μυών και των περιτονιών με αποτέλεσμα επώδυνη διόγκωση των ιστών. Οι μη ανατασσόμενες κήλες πρέπει να αναταχθούν χειρουργικά επειγόντως. Άλλες κήλες μπορούν σταδιακά να προσκολληθούν στους περιβάλλοντες ιστούς με την πάροδο του χρόνου χωρίς να προκαλέσουν συστολή του περιεχομένου. Οι χρονίως έγκλειστες κήλες συνήθως επιδιορθώνονται επιλεκτικά, εκτός εάν είναι πολύ επώδυνες ή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο απόφραξης ή στραγγαλισμού.

“Απόφραγμένη” – το περιεχόμενο μιας κήλης που περιέχει έντερο συμπιέζεται στο βαθμό που ο αυλός του εντέρου δεν είναι πλέον ανοιχτός, οδηγώντας σε απόφραξη. Τα βασικά χαρακτηριστικά της εντερικής απόφραξης είναι κολικός κοιλιακός πόνος, διάταση, έμετος και ειλεός (αναστολή αποβολής αερίων και κοπράνων). Αυτές οι κήλες γενικά απαιτούν επείγουσα χειρουργική επέμβαση, εκτός εάν μπορούν να μειωθούν πολύ γρήγορα.

«Στραγγαλισμένη ή με γάγγραινα» – η συμπίεση του περιεχομένου της κήλης από το περιτονιακό ελάττωμα εμποδίζει τη ροή του αίματος στους ιστούς, προκαλώντας ισχαιμία που μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση των ιστών. Αυτό συνήθως παρουσιάζεται με δυσανάλογα σοβαρό συνεχή πόνο, συστηματική ασθένεια και σηψαιμία. Αυτές οι κήλες είναι οι πιο σοβαρές και απαιτούν κατεπείγουσα χειρουργική επέμβαση το συντομότερο δυνατό για τη διάσωση του ασθενούς με την ανάταξη ή την αφαίρεση του περιεχομένου τους.

Οι κήλες κατατάσσονται επίσης ανάλογα με την ανατομική θέση του ελαττώματος του κοιλιακού τοιχώματος διαμέσου του οποίου προπίπτουν τα ενδοκοιλιακά σπλάχνα. Έχουμε λοιπόν:

Βουβωνοκήλη (λοξή, ευθεία, δίκην παντελονιού), Μηροκήλη, Κήλη του θυρεοειδούς τρήματος, Κήλη του ισχιακού τρήματος, Ομφαλοκήλη- Παραομφαλοκήλη, Επιγαστρική, Κήλη του Spigel, Μετεγχειρητική, Υποξιφοειδικη, Υπερηβική, Οσφυϊκή, Περινεϊκή, Εκσπλάχνωση κα. Σε γενικές γραμμές, κοινός παρονομαστής όλων των παραπάνω είναι η αιτία δημιουργίας τους και το είδος της θεραπείας που απαιτούν.

Πώς προκαλείται μια κήλη?

Οι κήλες προκαλούνται από αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση, αδύναμους ή κατεστραμμένους ιστούς ή συνδυασμό και των δύο.

Η αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση μπορεί να οφείλεται σε:

Χρόνιος βήχας: ΧΑΠ, μακροχρόνιο κάπνισμα, βρογχεκτασίες, κυστική ίνωση

Κοιλιακή διάταση: εγκυμοσύνη, ασκίτης, περιτοναϊκή κάθαρση, παχυσαρκία (κοιλιακές κήλες)

Καταπόνηση: χρόνια δυσκοιλιότητα, υπερπλασία του προστάτη, άρση βαρών κατά τη διάρκεια της εργασίας ή της άσκησης

Κυφοσκολίωση

Εξασθενημένοι ιστοί μπορεί να προκύψουν από:

Συγγενείς ανωμαλίες.

Παθήσεις κολλαγόνου: σύνδρομο Ehlers-Danlos, ανεπάρκεια βιταμίνης C, οικογενειακό ιστορικό κήλης.

Τραύμα: συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης

Γήρανση

Χρόνιος υποσιτισμός

Μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών

Πως διορθώνεται μία κήλη;

Η φυσική εξέλιξη μίας κήλης είναι να χειροτερεύει, να μεγαλώνει και κάποια στιγμή ενδεχομένως να προκαλέσει επιπλοκές επικίνδυνες για την ίδια τη ζωή. Η θεραπεία της κήλης είναι μόνο χειρουργική και η επέμβαση πρέπει να γίνεται έγκαιρα. Σήμερα αυτές οι επεμβάσεις διενεργούνται λαπαροσκοπικά με όλα τα οφέλη που αυτό έχει για τον ασθενή (μεγαλύτερη ασφάλεια, λιγότερες πόνος- αιμορραγία- επιπλοκές- υποτροπές, μικρότερη νοσηλεία, ταχύτερη επιστροφή στην καθημερινότητα), με εξαίρεση κάποιες ιδιάζουσες ή εξαιρετικά επείγουσες και επιπλεγμένες περιπτώσεις.