Οισοφάγος – Στόμαχος – Δωδεκαδάκτυλο
O οισοφάγος
είναι ένας μυώδης σωλήνας με με εξαιρετικά πλούσιο αγγειακό και λεμφαγγειακό δίκτυο και μήκος περίπου 22cm. ενώ η εσωτερική του διάμετρος είναι περί τα 2cm. Εκτείνεται από τον τράχηλο μέχρι την κοιλιά περνώντας από το θώρακα. Χρησιμεύει για τη δίοδο- προώθηση των τροφών από το φάρυγγα πρός το στομάχι. Οι σημαντικότερες επιμέρους λειτουργίες του οργάνου για την προώθηση της τροφής από το στόμα προς το στόμαχο είναι η κατάποση και η συμμετοχή του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα στο συνολικό μηχανισμό που παρεμποδίζει τη γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση.
Ποια είναι τα κύρια ενοχλήματα που προκαλούν οι παθήσεις του οισοφάγου;
- Δυφαγία τα χαρακτηριστικά της οποίας (πχ. τρόπος έναρξης και εξέλιξης στο χρόνο, είδος τροφής που αφορά) μπορεί να διαφωτίσουν την αρχική διάγνωση.
- Πόνος που μπορεί να προσομοιάζει και με αίσθημα βάρους ή πίεσης, σε σχέση με την κατάποση ή και ανεξάρτητα. Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως πίσω από το στέρνο, άλλοτε στη ράχη, στη μεσοπλάτια χώρα ή και αριστερά.
- Αναγωγές που αφορούν σε τροφές κατακρατημένες εντός του οισοφάγου (πρόσφατες ή παλαιότερες). Οι αναγωγές είναι συνήθως αυτόματες και κατά κανόνα νυχτερινές αφού η κατακεκλιμένη θέση ευνοεί την εμφάνισή τους.
Ποιές εξετάσεις χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση των παθήσεων του οισοφάγου;
- Ενδοσκόπηση του οισοφάγου και λήψη βιοψιών που μπορούν να δώσει πλούσιες πληροφορίες ώστε να τεθεί η διάγνωση.
- Ακτινολογική απεικόνιση με αξονική τομογραφία, η οποία μπορεί να δώσει επιπλέον πληροφορίες για υην ακριβή θέση του προβλήματος, τη σχέση με γειτονικά όργανα και την ενδεχόμενη επέκταση αυτού.
- Μανομετρία, για τη μέτρηση των πιέσεων στο εσωτερικό του οισοφαγικού αυλού.
- pHμετρία, για τη μέτρηση του pH στον κατώτερο οισοφάγο.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αχαλασίας;
Η αχαλασία εξελίσσεται βραδέως με συνέπεια οι ασθενείς να προσέρχονται καθυστερημένα στην πορεία της νόσου. Η συμπτωματολογία περιλαμβάνει προοδευτική δυσφαγία στα στερεά και υγρά, αναγωγές άπεπτων τροφών, θωρακικό άλγος και απώλεια βάρους. Επίσης συχνά υπάρχει ιστορικό συμβατό με εισρόφηση, όπως χρόνιος βήχας, υποτροπιάζουσα πνευμονία και λαρυγγίτιδα.
Πως γίνεται η διάγνωση της αχαλασίας;
Επιβάλλεται η ενδοσκόπηση προς αποκλεισμό κακοήθειας. Εξαιρετικά χρήσιμα είναι επίσης το βιντεο-οισοφαγογράφημα και η μανομετρία του οισοφάγου (gold stanard).
Πως θεραπεύεται η αχαλασία του οισοφάγου;
Η συντηρητική φαρμακευτική αντιμετώπιση σπανίως είναι αποτελεσματική στην κλινική πράξη. Η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει τη λαπαροσκοπική διατομή των μυϊκών ινών του κατώτερου οισοφάγου και της κεντρικής μοίρας του στομάχου συνδυασμένη με μία αντιπαλινδρομική επέμβαση. Η επέμβαση ονομάζεται μυοτομή κατά Heller, από τον Ernest Heller που πρώτος την περιέγραψε το 1913.
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, εξαιτίας της σημαντικότητας και της συχνότητας εμφάνισής της περιγράφεται αναλυτικότερα εδώ.
Τα εκκολπώματα είναι προβολές μερικών (εκκολπώματα ώσεως) ή όλων (εκκολπώματα έλξεως) των χιτώνων του οισοφάγου. Δεν είναι σπάνια και συνήθως συνυπάρχουν με διαταραχές της κινητικότητας του οισοφάγου. Αναλόγως της θέσεως και τη φύσης τους διακρίνονται σε:
- Φαρυγγοοισοφαγικά εκκολπώματα (Zenker): Είναι τα συχνότερα, εμφανίζονται συνηθέστερα σε άντρες άνω των 60 ετών. Η εμφάνιση συμτωμάτων γενικά καθυστερεί, με την πάροδο του χρόνου όμως το εκκόλπωμα μεγαλώνει και ο ασθενής παραπονείται για δυσφαγία, επιστροφή δύσοσμων και άπεπτων τροφών στο στόμα και συμπτώματα από το αναπνευστικό (χρόνιος βήχας, πνευμονία) λόγω εισρόφησης. Η διάγνωση είναι σχετικά απλή με τον κατάλληλο ακτινολογικό έλεγχο. Η θεραπεία είναι χειρουργική (εκτομή του εκκολπώματος και μυοτομή).
- Εκκολπώματα εξ έλξεως: Αποτελούνται από όλους τους χιτώνες του οισοφάγου και δημιουργούνται όταν φλεγμαίνοντες λεμφαδένες συμφύονται με τον οισοφάγο και τελικά λόγω ίνωσης έλκουν τον οισοφάγο. Είναι κατά κανόνα μικρά, με ευρύ στόμιο και γενικά δεν προκαλούν συμπτώματα και ούτε χρήζουν θεραπείας. Η αρχική πάθηση που οδήγησε στη λεμφαδενοπάθεια και τη δημιουργία τους, αντιμετωπίζεται αναλόγως.
- Επιφρενικά εκκολπώματα: Αφορούν τον κατώτερο οισοφάγο (τα τελευταία 10cm). Ενδέχεται να πάρουν μεγάλες διαστάσεις και συνήθως είναι αποτέλεσμα αχαλασίας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσφαγία, κατακράτηση, αναγωγές, εισρόφηση. Η χειρουργική εκτομή του εκκολπώματος είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία.
Η διάτρηση του οισοφάγου αποτελεί ένα σοβαρότατο και απειλητικό για τη ζωή του ασθενούς πρόβλημα. Συνηθέστερες αιτίες είναι η διαγνωστική ή θεραπευτική ενδοσκόπηση, τα καταπινόμενα ξένα σώματα, η κατάποση καυστικών υγρών, τα διατιτραίνοντα τραύματα και η αυτόματη ρήξη μετά από βίαιο έμετο συχνά μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και τροφής (σύνδρομο Boerhaave). Η εικόνα διαφέρει ανάλογα με το ύψος της διάτρησης αλλά χαρακτηρίζεται πάντα από μία ραγδαία εξελισσόμενη φλεγμονή από τη διαφυγή πεπτικών υγρών, τροφής και μικροβίων που χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση οδηγεί σε σήψη. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το σημείο της διάτρησης, το χρόνο και την ενδεχόμενη συνυπάρχουσα παθολογία του οισοφάγου. Η άμεση χειρουργική παρέμβαση είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση.
Μπορεί να προέρχονται από όλα τα ιστολογικά στοιχεία του τοιχώματος του οισοφάγου. Ο συνηθέστερος τύπος είναι το λειομύωμα που συναντάται κυρίως στο μέσο ή κατώτερο οισοφάγο. Τα λειομυώματα αναπτύσσονται αργά και πρέπει να πάρουν σημαντικές διαστάσεις για να προκαλέσουν δυσφαγία. Άλλα συμπτώματα μπορούν να είναι ο πόνος ή το αίσθημα ακαθόριστου βάρους. η διάγνωσή τους είναι ακτινολογική και ενδοσκοπική. Η θεραπεία είναι η χειρουργική εκτομή.
Η επίπτωση του καρκίνου του οισοφάγου παρουσιάζει συνεχή αύξηση. Δυστυχώς η νόσος διαγιγνώσκεται συχνά σε προχωρημένο στάδιο και συνεπώς έχει χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Από ιστολογικής απόψεως, ο καρκίνος του οισοφάγου διακρίνεται σε:
- Καρκίνωμα εκ πλακωδων κυττάρων με κυριότερους αιτιολογικούς παράγοντες το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ.
- Αδενοκαρκίνωμα που οφείλεται στον οισοφάγο Barrett και τη μακροχρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του οισοφάγου;
Δυσφαγία, απώλεια αίματος (αναιμία ή αιματέμεση), θωρακικό άλγος.
Πως γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του οισοφάγου;
Με ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού. Για τη σταδιοποίηση της νόσου, την εκτίμηση της εξαιρεσιμότητας και τον περαιτέρω καθορισμό της εγχειρητικής στρατηγικής επιβάλλεται ο έλεγχος με αξονική τομογραφία.
Ποια είναι η θεραπεία του καρκίνου του οισοφάγου;
Εφόσον ο όγκος είναι εξαιρέσιμος, η χειρουργική οισοφαγεκτομή με πλήρη εξαίρεση του όγκου και των εμπλεκόμενων λεμφαδένων με στόχο να μεγιστοποιηθεί η πιθανότητα ίασης και να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα τοπικής υποτροπής είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία. Αναλόγως του σταδίου και σε άλλοτε δίαφορους συνδυασμούς μπορει να απαιτηθεί επίσης ακτινοβολία, χημειοθεραπεία ή παρηγορική θεραπεία με τοποθέτηση ενδοναρθήκων οισοφάγου (stent).
Η απαιτούμενη χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του οισοφάγου
εξαρτάται από την ακριβή θέση του όγκου και το στάδιο αυτού. Μετά την οισοφαγεκτομή η συνέχεια του πεπτικού σωλήνα αποκαθίσταται με τη χρήση τμήματος ή ολόκληρου του στομάχου, μετάθεση παχέος ή λεπτού εντέρου. Πρόκειται για εξαιρετικά απαιτητικές επεμβάσεις οι οποίες όμως σήμερα μπορούν με ασφάλεια να διενεργηθούν λαπαροσκοπικά και ρομποτικά με όλα τα οφέλη που αυτό συνεπάγεται για τον ασθενή.
Σχετικές παθήσεις οισοφάγου
O στόμαχος
είναι το δεύτερο όργανο του γαστρεντερικού σωλήνα μετά τον οισοφάγο. Λειτουργία του στομάχου είναι η υποδοχή, ανάμιξη και προώθηση των τροφών στο δωδεκαδάκτυλο, κάνοντας την κατάλληλη προεργασία για την πέψη τους με την προσθήκη υδροχλωρικού οξέως και άλλων ουσιών. Είναι από τα πιο κινητά ενδοκοιλιακά όργανα και το μόνο σταθερό σημείο του είναι η γαστροοισοφαγική συμβολή. Το σχήμα του μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με το περιεχόμενο, τη λειτουργικότητα, την κατάσταση των γύρω οργάνων και τις ενδεχόμενες παθήσεις που τον προσβάλουν. Η χωρητικότητά του ποικίλλει και στον ενήλικα είναι κατά προσέγγιση 1500ml. Από τα κύτταρα του τοιχώματος του στομάχου παράγονται ουσίες που συμμετέχουν στην πέψη των τροφών, την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών καθώς και στην ευρύτερη ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
To δωδεκαδάκτυλο
είναι το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου. Αποτελεί τη συνέχεια του στομάχου μετά τον πυλωρό και βρίσκεται σε στενή σχέση με το πάγκρεας. Μόνο η πρώτη μοίρα του είναι κινητή, ενω το υπόλοιπο είναι καθηλωμένο. Οι τροφές που προέρχονται από τον στόμαχο εδώ αναμιγνύονται με τη χολή που προέρχεται από το χοληφόρο σύστημα και τον παγκρεατικό χυμό, υγρά που παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην πέψη. Η απορρόφηση πολλών βιταμινών, ιχνοστοιχείων και άλλων θρεπτικών συστατικών ξεκινάει εδώ.
Τα συμπτώματα ποικίλλουν αναλόγως της πάθησης. Σε γενικές γραμμές η συμπτωματολογία μπορεί να περιλαμβάνει πόνο ή καυστικό άλγος στο επιγάστριο, ασαφή δυσπεπτικά ενοχλήματα, εμέτους, αναιμία, δυσφαγία,ναυτία και αποστροφή προς το φαγητό, απώλεια βάρους και άλλα.
Ποιες είναι οιι κυριότερες διαγνωστικές εξετάσεις για τις παθήσεις στομάχου και δωδεκαδακτύλου;
Η ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού (γαστροσκόπηση) και ο απεικονιστικός έλεγχος συνηθέστερα με αξονική τομογραφία.
Το πεπτικό έλκος
είναι μία σαφής και περιγεγραμμένη απώλεια ιστού (μακροσκοπικά μοιάζει με έναν κρατήρα) που αρχίζει από το βλεννογόνο (το εσωτερικό στρώμα του τοιχώματος του στομάχου) και επεκτείνεται σε διαφορετικό βάθος εντός του τοιχώματος. Εάν ένα πεπτικό έλκος δεν επουλωθεί σύντομα μεταπίπτει σε χρόνιο έλκος, μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη ουλώδους ιστού και την οριστική παρεμπόδιση της επούλωσής του.
“Αν κάποιος σκεφτεί να αφαιρέσει το μισό μου υγιές στομάχι για να θεραπεύσει ένα μικρό έλκος στο δωδεκαδάκτυλό μου, φεύγοντας θα τρέξω γρηγορότερα από αυτόν”. Charles H. Mayo (1865–1939).
“Στην εποχή του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, η διενέργεια μίας γαστρεκτομής για τη θεραπεία του πεπτικού έλκους ισοδυναμεί με την αφαίρεση του πνεύμονα για πνευμονία”. Asher Hirshberg.
Ποιοί παράγοντες κατηγορούνται για το πεπτικό έλκος;
Το έλκος του στομάχου και το έλκος του δωδεκαδακτύλου είναι δύο παθήσεις ταυτόχρονα παρόμοιες αλλά και διαφορετικές. Συνοπτικά και απλουστεύοντας, τα αίτια του πεπτικού έλκους είναι:
• Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. Pylori): ο συγκεκριμένος μικροοργανισμός ανευρίσκεται σε 70-90% των πασχόντων από έλκος. Με τη δράση του προκαλεί αύξηση της οξύτητας και φλεγμονή του τοιχώματος στομάχου και δωδεκαδακτύλου.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες:
1. Κάπνισμα
2. Stress
3. Αλκοόλ
4. Λήψη ασπιρίνης
5. Λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
6. Λήψη κορτικοστεροειδών (κορτιζόνη)
• Χρόνια ατροφική γαστρίτιδα
• Παλινδρόμηση εντερικού περιεχομένου προς το στόμαχο
• Νόσοι ήπατος
Ποια είναι τα συμπτώματα του πεπτικού έλκους;
Συχνά, σε ποσοστό 20-30% των ασθενών, το έλκος είναι ασυμπτωματικό και η πρώτη του εμφάνιση γίνεται μέσω των επιπλοκών του, αιμορραγία ή διάτρηση. Εαν υπάρχουν συμπτώματα, τα σημαντικότερα από αυτά είναι:
• Πόνος στην ανώτερη κοιλία σχετιζόμενος με τη λήψη τροφής: ο πόνος που δυναμώνει με τη λήψη τροφής είναι ενδεικτικός έλκους στομάχου ενώ ο πόνος που υποχωρεί με τη λήψη τροφής σχετίζεται συχνότερα με το έλκος δωδεκαδακτύλου. Ο πόνος μπορεί να αντανακλάται προς τις ωμοπλάτες ή προς τη ράχη.
• Αίσθημα βάρους στην ανώτερη κοιλία.
• Έμετοι.
Πώς γίνεται η διάγνωση του πεπτικού έλκους;
Η διάγνωση τίθεται από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο μετά από γαστροσκόπηση και άλλες απλές και μη επεμβατικές διαγνωστικές εξετάσεις (πχ Breath Test).
Η σημασία της γαστροσκόπησης και της λήψης βιοψιών είναι τεράστια γιατί πολλές φορές τόσο τα συμπτώματα όσο και η εικόνα του καρκίνου του στομάχου μοιάζουν με αυτά του έλκους.
Μπορεί ένα γαστρικό έλκος να προκαλέσει επιπλοκές;
Οι επιπλοκές του πεπτικού έλκους οφείλονται στη διάβρωση του τοιχώματος του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, η οποία μπορεί να προχωρήσει και σε γειτονικά όργανα και αγγεία:
• Αιμορραγία: Είναι η συχνότερη επιλοκή και οφείλεται σε διάβρωση αγγέιων. Μπορεί να είναι μικρή και αυτοπεριοριζόμενη ή αθρόα θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς και άρα απαιτεί επείγουσα ενδοσκοπική ή/και χειρουργική αντιμετώπιση.
• Διάτρηση: Η ¨τρύπα¨ στο γαστρεντερικό σωλήνα και η έξοδος υγρών και τροφών μπορεί να προκαλέσει τοπική ή γενικευμένη περιτονίτιδα.
• Στένωση: Σε χρόνια έλκη οι επανειλμένες εξελκώσεις και ουλοποιήσεις προκαλούν παραμόρφωση και στένωση του οργάνου με τελικό αποτέλεσμα την αδυναμία λήψης τροφής.
Υπάρχει κίνδυνος εξαλλαγής του έλκους σε καρκίνο;
Ναι, μακροπρόθεσμα η πιθανοτητα κακοηθους εξαλλαγης είναι υπαρκτή.
Ποια είναι η θεραπεία του έλκους;
Πριν την ανακάλυψη του ελικοβακτηριδίου και των φαρμάκων που ρυθμίζουν τη γαστρική έκκριση,η μόνη διαθέσιμη θεραπεία του έλκους ήταν χειρουργική και βασιζόταν σε επεμβάσεις αφαίρεσης μεγάλου τμήματος του στομάχου, οι οποίες ήταν ακρωτηριαστικές για τον ασθενή.
Σήμερα η θεραπεία του έλκους είναι συντηρητική και γίνεται από ειδικό γαστρεντερολόγο. Η θεραπεία βασίζεται στην εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού και στη μείωση της της γαστρικής έκκρισης με φαρμακευτική αγωγή.
Η χειρουργική θεραπεία, έχει εφαρμογή πλέον μόνο στην αντιμετώπιση των επιπλοκών του πεπτικού έλκους, οι οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αλλιώς. Αναλόγως της περίπτωσης, μπορεί να διενεργηθεί μία λαπαροσκοπική ή ρομποτική επέμβαση ή και να χρειαστεί μία ανοικτή κλασική αποκατάσταση της επιπλοκής.
Οι όγκοι του στομάχου
διακρίνονται σε καλοήθεις και κακοήθεις και μία σχετικά απλουστευμένη κατηγοριοποίησή τους παρουσιάζεται στον πίνακα:
|
ΟΓΚΟΙ ΣΤΟΜΑΧΟΥ |
|
| ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ |
ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ |
|
Πολύποδες (υπερπλαστικοί, αδενωματώδεις, φλεγμονώδεις) |
Αδενοκαρκίνωμα του στομάχου |
|
Λειομύωμα |
Λέμφωμα
|
|
Νευρογενείς όγκοι |
|
|
Υπερτροφική γαστρίτιδα |
Λειομυοσάρκωμα |
|
Ψευδολέμφωμα |
|
|
* Ιδιαίτερη κατηγορία είναι οι όγκοι GIST, οι οποίοι συνήθως δεν δίνουν μεταστάσεις αλλά είναι τοπικά μόνο επεκτατικοί (έχουν δηλαδή κυρίως τοπικά κακοήθη χαρακτήρα χωρίς όμως σημαντική απομακρυσμένη μεταστατική δυναμική). |
|
Οι καλοήθεις όγκοι του στομάχου προκαλούν συμπτώματα;
Όχι, όταν είναι μικροί σε μέγεθος. Συνήθως ανευρίσκονται τυχαία κατά τη γαστροσκόπηση που γίνεται για άλλους λόγους. Πιθανώς να προκαλέσουν μικροσκοπική αιμορραγία, η οποία όμως δε μπορεί να γίνει αντιληπτή από τον ασθενή και εμφανίζεται μετά από καιρό ως αναιμία.
Μεγαλύτεροι καλοήθεις όγκοι μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα απόφραξης, πίεσης γειτονικών οργάνων και σημαντικής αιμορραγίας.
Πώς θεραπεύονται οι καλοήθεις όγκοι του στομάχου;
Μικροί πολύποδες μπορούν να αφαιρεθούν ενδοσκοπικά κατά τη γαστροσκόπηση από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο. Πολύποδες οι οποίοι είνα μεγαλύτεροι, με ευρεία βάση ή ύποπτοι για καρκίνο αφαιρούνται χειρουργικά. Η επέμβαση μπορεί να είναι ρομποτική, λαπαροσκοπική ή ανοικτή.
Οι άλλες κατηγορίες καλοηθών όγκων του στομάχου (λειομύωμα, λίπωμα, νευρογενείς όγκοι) αφαιρούνται χειρουργικά με τις τεχνικές της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής.
Οι ¨οριακά κακοήθεις στρωματικοί όγκοι (GIST)¨ απαιτούν ευρεία χειρουργική εκτομή, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα τοπικής υποτροπής.
Τι εννοούμε αναφερόμενοι στον καρκίνο του στομάχου;
Οι καλοήθεις όγκοι του στομάχου δεν είναι τόσο συχνοί. Ο όρος ¨καρκίνος του στομάχου¨ αναφέρεται στο τυπικό αδενοκαρκίνωμα του στομάχου, όγκο υψηλής κακοήθειας με χαρακτηριστική τάση για επέκταση τόσο τοπικά όσο και σε απομακρυσμένα όργανα.
Ο καρκίνος του στομάχου αποτελεί το 95% όλων των κακοηθειών του οργάνου. Αφορά άτομα ηλικίας περίπου 60 ετών και συχνότερα άντρες από ότι γυναίκες σε αναλογία 3/1. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία μικρή αλλά σταθερή μείωση της επίπτωσής του παγκοσμίως.
Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες για το γαστρικό καρκίνο;
Οι παράγοντες που κατηγορούνται για την ανάπτυξη του καρκίνου είναι πολλοί:
• Χρήση νιτρικών λιπασμάτων
• Αυξημένη περιεκτικότητα νερού σε νιτρικά άλατα
• Αλκοόλ
• Κατανάλωση καπνιστών και αλίπαστων τροφών
• Κληρονομικότητα
• Χρόνια ατροφική γαστρίτιδα
• Παρουσία αδενωματώδων πολυπόδων στο στόμαχο
• Παλαιό χειρουργείοστο οποίο διενεργήθηκε μερική γαστρεκτομή
Ο καρκίνος του στομάχου προκαλεί συμπτώματα;
Το στομάχι είναι ένα όργανο με αρκετά μεγάλο εύρος, ικανό να διαταθεί (μεγαλώσει) εφόσον χρειάζεται. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με την ταχεία ανάπτυξη και επέκταση του γαστρικού καρκίνου, οδηγεί στην καθυστερημένη ανάπτυξη συμπτωμάτων. Γενικά σημεία και συμπτώματα είναι:
• Δυσπεψία (αίσθημα βάρους, πίεσης ή τάσης)
• Ανορεξία (βαθμιαία ή αιφνίδια)
• Πόνος (καθυστερημένος)
• Ναυτία
• Δυσφαγία (αρχικά σε στερεά και προοδευτικά και σε υγρα)
• Έμετοι (σε προχωρημένο στάδιο)
• Αιμορραγία γαστρεντερικού (παρουσία αίματος στα περιεχόμενα του εμέτου ή/και μαύρα κόπρανα)
• Απώλεια βάρους
• Καταβολή
• Πυρετός
• Ψηλαφητή μάζα κοιλίας (σε προχωρημένο στάδιο)
• Γάγγλιο του Virchow (διόγκωση στην περιοχή πάνω από την αριστερή κλείδα από μετάσταση του όγκου στους λεμφαδένες της περιοχής)
Πως γίνεται η διάγνωση του γαστρικού καρκίνου;
Η διάγνωση γίνεται με γαστροσκόπηση και λήψη βιοψιών με ακρίβεια της τάξεως του 96-99%.
Μετά τη διάγνωση απαιτείται περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος (αξονική τομογραφία) για τη σταδιοποίηση της νόσου (τοπική επέκταση, παρουσία μεταστάσεων κτλ).
Με αυτόν τον τρόπο συλλέγονται όλα τα απαραίτητα δεδομένα ώστε να σχεδιαστεί η εγχειρητική και η συνολική θεραπευτική στρατηγική.
Ποια είναι η θεραπεία του καρκίνου του στομάχου;
Η θεραπεία είναι αποκλειστικά χειρουργική και ανάλογα με το στάδιο της νόσου μπορεί να έχει και εντυπωσιακά αποτελέσματα (>90% 5ετής επιβίωση αν ο καρκίνος διαγνωσθεί σε πολύ πρώιμο στάδιο).
Κύριο μέλημα, όπως και σε όλους τους κακοήθεις όγκους, είναι η ριζικότητα της επέμβασης. Η αφαίρεση του στομάχου μπορεί να είναι υφολική ή ολική. Μεγάλη σημασία έχει αποδεδειγμένα ο εκτεταμένος καθαρισμός των λεμφαδένων (D1 ή D2 λεμφαδενεκτομή). Αυτές είναι μεγάλες επεμβάσεις, οι οποίες σήμερα μπορούν να διενεργηθούν ρομποτικά, λαπαροσκοπικά και σαφώς ανοικτά.
Όσο ριζικότερη είναι μία επέμβαση, τόσο περισσότερες πιθανότητες επιπλοκών παρουσιάζει. Οι επιπλοκές αυτές αφορούν τον τραυματισμό γειτονικών οργάνων, την αιμορραγία, την παρατεταμένη μετεγχειρητική αδράνεια του γαστρεντερικού συστήματος και τις επιπλοκές από την αποκατάσταση της συνέχειας του πεπτικού σωλήνα μετά από την αφαίρεση του στομάχου.
Από την εμπειρία μας, ο ασθενής παίρνει εξιτήριο από την κλινική εντός 6-10 ημερών, μετά από μία ανεπίπλεκτη μετεγχειρητική πορεία.
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η διαφραγματοκήλη περιγρ’αφονται αναλυτικότερα εδώ.
Οι στρωματικοί όγκοι
είναι αρκετά ασυνήθη νεοπλάσματα του πεπτικού σωλήνα. Δεν υυπάρχουν διαφορές στην κατανομή ανάμεσα στα δύο φύλα. Οι GIST αφορούν όλες τις ηλικιακές ομάδες (κυρίως όμως περί την 7η δεκαετία της ζωής). Μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο του πεπτικού με το στόμαχο να αποτελεί τη συχνότερη θέση εμφάνισης (45-65%) ακολουθούμενος από το λεπτό έντερο (15-25%).
Υπάρχει κληρονομικότητα των όγκων GIST;
Είναι κατα κύριο λόγο σποραδικοί όγκοι, αλλά σχετίζονται με τη νευρινωμάτωση καιμε οικογενείς μεταλλάξεις του γονιδίου ΚΙΤ.
Είναι κακοήθεις όγκοι;
Όλοι οι στρωματικοί όγκοι είναι δυνητικά κακοήθεις. Αντίθετα με άλλα κακοήθη νεοπλάσματα του πεπτικού, ακόμα και η ιστολογική εξέταση δεν μπορεί πάντα με ευχέρεια να αποτιμήσει τη βιολογική τους συμπεριφορά. Οι σημαντικότερες παράμετροι είναι το μέγεθος του όγκου, ο μιτωτικός δείκτης και φυσικά η διήθηση παρακείμενων οργάνων ή/και η παρουσία μεταστάσεων.
Τι συμπτώματα δίνουν οι στρωματικοί όγκοι;
Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι η αιμορραγία πεπτικού, η δυσφορία (μετεωρισμός, πρόωρο αίσθημα κορεσμου κατά τα γεύματα) και η παρουσία ψηλαφητής ενδοκοιλιακής μάζας.
Πώς γίνεται η διάγνωση των στρωματικών όγκων;
Οι GIST ανιχνεύονται κυρίως τυχαία κατά τη διερεύνηση άλλων παθολογικών καταστάσεων ή κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης που διενεργείται για άλλη αιτία. Αναλόγως της εντόπισής τους μπορεί να ανευρεθούν κατά την ενδοσκόπηση ανώτερου ή κατώτερου πεπτικού και με τις συνήθεις απεικονιστικές εξετάσεις (αξονική και μαγνητική τομογραφία).
Ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία των στρωματικών όγκων του στομάχου;
Η θεραπεία είναι χειρουργική και το είδος της επέμβασης εξαρτάται από τη θέση και την επέκταση του όγκου.
Η συστροφή του στομάχου
μπορεί να γίνει κατά τον επιμήκη άξονα του οργάνου ή κατά τον εγκαρσιο (πιο σπάνια). Η οξεία συστροφή του στομάχου είναι αρκετά σπάνια ενώ η χρόνια με συμπτώματα που υποτροπιάζουν είναι συνηθέστερη.
Αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν συστροφή του στομάχου είναι οι παραοισοφαγοκήλες και οι διαφραγματοκήλες, η χάλαση του διαφράγματος, η πυλωρική ή δωδεκαδακτυλική απόφραξη.
Η οξεία συστροφή του στομάχου παρουσιάζεται με βαριά κλινική εικόνα, είναι απειλητική για τη ζωή και απαιτεί επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση.
Η θεραπεία της χρόνιας συμπτωματικής συστροφής είναι επίσης χειρουργική και αποσκοπεί στην ανάταξη της αιτίας που την προκάλεσε συνοδευόμενη από καθήλωση του στομάχου (γαστροπηξία).
Ξένα σώματα στο στόμαχο προέρχονται από κατάποση και είναι συνήθως ασυμπτωματικά. Τα ευμεγέθη ξένα σώματα καθώς και αυτά που δεν προωθούνται εντός 2-3 ημερών αντιμετωπίζονται χειρουργικά.
Τα πιλήματα αποτελούν συγκρίματα που δημιουργούνται από διαπλοκή τριχών (τριχοπιλήματα – προέρχονται από κατάποση τριχών σε νεαρές γυναίκες ή ασθενείς με ψυχική νόσο) ή φυτικών ινών (φυτοπιλήματα – σε ασθενείς με διαταραχή της λειτουργίας του στομάχου για διάφορους λόγους). Η συμπτωματολογία αν υπάρχει είναι ήπια και αφορά επιγαστρικό αίσθημα πληρότητας και βάρους, πόνο, ναυτία και εμέτους. Η διάγνωσή τους είναι αρκετά απλή και η θεραπεία χειρουργική με αφαίρεση του πιλήματος
Αποτελούν σχετικά σπάνια πάθηση. Στην πλειονότητά τους είναι μονήρη και βρίσκονται σε μικρή απόσταση από το φύμα του Vater (εκβολή χοληδόχου και παγκρεατικού πόρου). Είναι συνήθως ασυμπτωματικά (μόνο το 10% δίνει συμπτώματα). Εφόσον προκαλούν υποτροπιάζοντα συμπτώματα ή έχει δημιουργηθεί κάποια επιπλοκή (αιμορραγία, διάτρηση, πίεση προς τα γύρω όργανα) αντιμετωπίζονται χειρουργικά.
Ή αλλιώς νόσος του Wilkie, ο οποίος το 1921 έκανε την πρώτη πλήρη περιγραφή αυτής της νοσολογικής οντότητας.
Οφείλεται σε πίεση της 3ης μοίρας του δωδεκαδακτύλου και άρα χρόνια ή διαλείπουσα απόφραξή του μεταξύ της άνω μεσεντερίου αρτηρίας και της αορτής. Δημιουργείτα από απότομη απώλεια βάρους, ατελή στροφή και καθήλωση του δωδεκαδακτύλου, συμφύσεις ή όγκους του λεπτού εντέρου.
Η συμπτωματολογία είναι περιοδική και σταδιακά επιδεινούμενη. Περιλαμβάνει πόνο με αίσθημα διάτασης στο επιγάστριο, ναυτία, εμέτους, απώλεια βάρους. Οι ασθενείς χαρακτηριστικά ανακουφίζονται σε πρηνή θέση ή με κάμψη των μηρών προς την κοιλιά.
Η θεραπεία μπορεί αρχικά να είναι συντηρητική (συχνά, μικρά και ελαφρά γεύματα) αλλά σε ασθενείς με χρόνια απόφραξη και έντονα, επίμονα συμπτώματα ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση.
MEDIA
DIGITAL MEDIA STUDIO