Ο σπλήνας βρίσκεται στο αριστερό υποχόνδριο και καταλαμβάνει το βαθύτερο τμήμα του, κάτω από το διάφραγμα και πίσω από τις κατώτερες πλευρές. Έχει σχήμα που μοιάζει με κόκκο καφέ, βαθυκόκκινο χρώμα και μαλακή σύσταση. Βρίσκεται σε επαφή με το στομάχι, την ουρά του παγκρέατος, το διάφραγμα, το παχύ έντερο (αριστερή κολική καμπή) και τον αριστερό νεφρό. Έχει βάρος φυσιολογικά περί τα 150-200gr.

Ποια η λειτουργία του σπλήνα;

1. Λειτουργία ηθμού: Όταν το αίμα διέρχεται μέσα από το σπλήνα, γερασμένα ή μειονεκτικά ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια και άλλα κυκλοφορούντα σωματίδια φαγοκυτταρώνονται και αποσύρονται από την κυκλοφορία.
2. Αποθήκευση αίματος: Στους υγιείς ενήλικες ο σπλήνας περιέχει 30-60ml αίματος. Σε περιπτώσεις όμως ογκώδους σπληνομεγαλίας μπορεί να λιμνάζει στο σπλήνα μέχρι και το 30% της ολικής μάζας των ερυθρών αιμοσφαιρίων, το 80-90% των αιμοπεταλίων και σημαντικός όγκος ουδετερόφιλων με αποτέλεσμα τη λειτουργική αναιμία, θρομβοπενία και ουδετεροπενία.
3. Ανοσολογική λειτουργία: Παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην παραγωγή αντισωμάτων και γενικότερα στην άμυνα του οργανισμού.
4. Ρύθμιση του όγκου του πλάσματος (τουλάχιστον όταν διογκώνεται): Η σπληνομεγαλία συνοδεύεται από αύξηση όγκου του πλάσματος και ψευδοαναιμία.
5. Αιμοποιητική λειτουργία: Ο σπλήνας των ενηλίκων παράγει μονοπύρηνα, λεμφοκύτταρα και πλασματοκύτταρα. Η παραγωγή των άλλων στοιχείων του αίματος γίνεται μόνο κατά την εμβρυική ζωή και σε ορισμένε ςπαθήσεις των ενηλίκων.

Σε ποιες περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική επέμβαση στο σπλήνα (σπληνεκτομή);

Συχνότερα η σπληνεκτομή διενεργείται σε επείγουσα βάση λόγω ρήξης του οργάνου. Η ρήξη του σπληνός μπορεί να είναι τραυματική (25% σε αμβλέα και 6% σε διατιτραίνοντα τραύματα της κοιλίας), ιατρογενής (κατά τη διάρκεια άλλων επεμβάσεων) ή αυτόματη (ασθενεις με σπληνομεγαλία κατά την κύηση ή τη λήψη αντιπηκτικής αγωγής). Αυτές οι επεμβάσεις γίνονται σχεδόν πάντα ανοιχτά.

Η χειρουργική σπληνεκτομή έχει ένδειξη και σε διάφορες αιματολογικές παθήσεις με τις γενικές ενδείξεις να είναι η συμπτωματική σπληνομεγαλία και ο υπερσπληνισμός, η παρουσία αιματολογικών διαταραχών και για λόγους διάγνωσης ή σταδιοποίησης.

Σπληνεκτομή μπορεί να απαιτηθεί επίσης σε περιπτώσεις κύστεων, νεοπλασμάτων και αποστημάτων του σπληνός.

Πως γίνεται η επέμβαση της σπληνεκτομής;

Στις επείγουσες περιπτώσεις η σπληνεκτομή διενεργείται κατά κανόνα ανοιχτά, ενώ στις προγραμματισμένες επεμβάσεις η σπληνεκτομή μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά η ρομποτικά με όλα τα οφέλη που αυτό μπορεί να έχει για τον ασθενή (ταχύτερη αποκατάσταση, ανώτερο αισθητικό αποτέλεσμα κα).