Ραγάδα

Η ραγάδα του δακτυλίου είναι ένα μικρό, εξαιρετικά επώδυνο έλκος στο δέρμα και το μεταβατικό επιθήλιο του πρωκτικού σωλήνα. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα τραύμα – ένα ¨σκίσιμο¨ – του επιθηλίου της περιοχής.
Η ραγάδα συνήθως εντοπίζεται στην οπίσθια (κοκκυγική) θέση του πρωκτού και μπορεί να επιπλακεί με αιμορροΐδες (αιμορροΐδα ¨φρουρος¨ ακριβώς κάτω από τη ραγάδα), δερματικά ράκη (περίσσεια δέρματος στην πρωκτική σχισμή), ακόμη και επιφανειακό συρίγγιο (συλλογή πύου).

Πως δημιουργείται η ραγάδα του δακτυλίου;

Η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να είναι ένας προδιαθεσικός παράγοντας, όπως και ο οποιοσδήποτε τραυματισμός της περιοχής (τοκετός, άλλοι χειρισμοί στην περιοχή).
Όποια και αν είναι η αιτία, με τη δημιουργία της ραγάδας ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος ο οποίος αποτρέπει την αυτόματη επούλωσή της:
πόνος→ σπασμός του σφιγκτήρα μυ→ επιδείνωση της δυσκολίας αφόδευσης→ κακή αιμάτωση της περιοχής→ καθυστερημένη επούλωση και άρα χρονιότητα του προβλήματος.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ραγάδας;

Κυρίαρχο σύμπτωμα της ραγάδας είναι ο πόνος, ο οποίος είναι οξύς, ξεκινάει κατά την προσπάθεια αφόδευσης και τη δίοδο των κοπράνων και παραμένει για ώρες μετά την κένωση.
Ο πόνος μπορεί να σχετίζεται με την απώλεια ζωηρού ερυθρού αίματος, δυσκοιλιότητα, διάρροια, φαγούρα, οίδημα της περιοχής και την εκροή υγρού ή πύου.

Πως γίνεται η διάγνωση της ραγάδας;

Η διάγνωση γίνεται με την εξέταση από χειρουργό. Συνήθως η επισκόπηση (οπτική εξέταση της περιοχής) αρκεί. Περισσότεροι χειρισμοί στην περιοχή αποφεύγονται γιατί είναι ιδιαίτερα επώδυνοι και δεν μπορούν να γίνουν ανεκτοί από τον ασθενή. Εάν υπάρχει οποιαδήποτε διαγνωστική αμφιβολία, η περιοχή εξετάζεται λεπτομερέστερα υπό μέθη (ήπια αναισθησία).

Πως θεραπεύεται η ραγάδα του δακτυλίου;

Αρχικά η αντιμετώπιση των ραγάδων είναι συντηρητική. Περιλαμβάνει:

• Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών και υγρών με τη διατροφή
• Αποφυγή ερεθιστικών τροφών
• Λήψη μαλακτικών των κοπράνων
• Συχνά υδατόλουτρα και τήρηση αυστηρών κανόνων υγιεινής της περιοχής
• Τοπική εφαρμογή αναλγητικών αλοιφών
• Στην περίπτωση χρονίων ραγάδων χρησιμοποιούνται τοπικά ειδικές κρέμες νιτρογλυκερίνης ή νιφεδιπίνης, που διακόπτουν το φαύλο κύκλο της χρόνιας ραγάδας προκαλώντας χαλάρωση του σφιγκτήρα μυ.
Η συντηρητική θεραπεία μπορεί να παραταθεί για διάστημα 6 εβδομάδων και αποδεικνύεται αποτελεσματική σε ποσοστά περίπου 50%.

Η χειρουργική θεραπεία

εφαρμόζεται σε ανθεκτικές περιπτώσεις. Κατά καιρούς έχουν προταθεί διάφορες επεμβάσεις:

• Η τοπική ένεση BOTOX υποτίθεται ότι μπορεί να μειώσει τον τόνο του σφιγκτήρα μυ βοηθώντας στην επούλωση της χρόνιας ραγάδας. Βέβαια ο μηχανισμός δράσης δεν είναι ακριβώς γνωστός και η επιθυμητή χαλάρωση του έσω σφιγκτήρα δεν μπορεί να εξηγηθεί από τη σύγχρονη ιατρική φυσιολογία. Αποφεύγουμε τη συγκεκριμένη μέθοδο γιατί δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη στην παγκόσμια βιβλιογραφία, γιατί τα αποτελέσματά της είναι αμφιλεγόμενα και κυρίως επειδή μπορεί να προκαλέσει παράλυση του έξω σφιγκτήρα και άρα ακράτεια διάρκειας εώς και 3 μηνών.
• Παλαιότερα χρησιμοποιήθηκε ευρέως η διαστολή του πρωκτού είτε στο χειρουργείο υπό μέθη ή στο σπίτι από τον ίδιο τον ασθενή με τη χρήση ειδικών διαστολέων (!). Αυτή η τεχνική δεν έχει καμία απολύτως θέση στη σύγχρονη χειρουργική πρακτική, διότι μπορεί να προκαλέσει ακανόνιστες και μη προβλέψιμες ρήξεις των σφιγκτήρων μυών με αποτέλεσμα την ακράτεια.
• Η καλύτερα τεκμηριωμένη, δοκιμασμένη και αποτελεσματική τεχνική είναι η πλάγια έσω σφιγκτηροτομή. Πρόκειται για μία ελεγχόμενη, μερική, χειρουργική διατομή του έσω σφιγκτήρα μυ του πρωκτού. Δίνει πολύ καλά αποτελέσματα και εφόσον διενεργείται από έμπειρους χειρουργούς σε σωστά επιλεγμένους ασθενείς δεν προκαλεί ακράτεια κοπράνων. Γίνεται ταχύτατα, υπό γενική αναισθησία και ο ασθενής εξέρχεται της κλινικής την ίδια ημέρα, με το πέρας λίγων ωρών.