Η ηπατική νόσος αναφέρεται σε οποιαδήποτε κατάσταση βλάπτει το ήπαρ και εμποδίζει τη σωστή λειτουργία του. Υπάρχουν πολλές νοσολογικές οντότητες που αφορούν το ήπαρ με άλλοτε άλλη αιτιολογία (λοιμώδεις, καλοήθεις, κακοήθεις κτλ.) που απαιτούν διαφορετική προσέγγιση και θεραπεία.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι ασθενειών του ήπατος είναι οι εξής:

 

Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος

Είναι η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ σε άτομα που καταναλώνουν λίγο ή καθόλου αλκοόλ. Αναπτύσσει ουλές και τελικά προκαλεί κίρρωση, με όλες τις επιπλοκές αυτής, για παράδειγμα: ηπατική ανεπάρκεια, γαστρεντερική αιμορραγία και καρκίνο του ήπατος.

 

Αλκοολική ηπατίτιδα

Η αλκοολική ηπατίτιδα είναι ένα σύνδρομο προοδευτικής φλεγμονώδους ηπατικής βλάβης. Συνδέεται με τη συνεχιζόμενη βαριά πρόσληψη αιθανόλης. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, ηπατομεγαλία, αισθητή δυσλειτουργία του ήπατος και εκδήλωση πυλαίας υπέρτασης (σπληνομεγαλία, κιρσοι και αιμορραγία του πεπτικού κα.).

 

Ηπατίτιδα C

Προκαλείται από μια λοίμωξη από τον ιό HCV που προσβάλλει το ήπαρ και οδηγεί σε φλεγμονή. Γενικά μεταδίδεται με μετάγγιση αίματος, αιμοκάθαρση και βελόνες. Τα συμπτώματα της χρόνιας ηπατίτιδας περιλαμβάνουν πυρετό, κόπωση, μυϊκούς πόνους και απώλεια όρεξης. Καταλήγει σε κίρρωση και καρκίνο του ήπατος.

 

Ηπατίτιδα Β

Είναι μια σοβαρή ηπατική λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Β. Μπορεί εύκολα να προληφθεί με εμβόλιο. Τα συμπτώματα της ηπατίτιδας Β περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, κόπωση, ίκτερο, σκούρα ούρα, ελαφρά κόπρανα. Η χρόνια ηπατίτιδα οδηγεί σε κίρρωση και καρκίνο.

 

Ηπατίτιδα Α

Είναι ένας εξαιρετικά μεταδοτικός τύπος ηπατικής λοίμωξης που προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Α. Ο ιός της ηπατίτιδας Α μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους ανθρώπους με τρόφιμα που παρασκευάζονται από μολυσμένο άτομο, μολυσμένα κόπρανα, μολυσμένο νερό και στενή προσωπική επαφή (για παράδειγμα, αγγίζοντας τα χέρια, σεξ) με μολυσμένο άτομο, αλλά όχι με βήχα, φτάρνισμα, αγκαλιά (χωρίς επαφή με το δέρμα).

Τα συμπτώματα της ηπατίτιδας Α μπορεί να περιλαμβάνουν συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη όπως κόπωση, πυρετό, δυσφορία στο στομάχι, μειωμένη όρεξη, διάρροια, ανοιχτόχρωμα κόπρανα, σκούρα κίτρινα ούρα και ίκτερο.

Είναι μία αυτοπεριοριζόμενη νόσος εκτός από τις περιπτώσεις της κεραυνοβόλου ηπατίτιδας που μπορεί να οδηγήσουν και στο θάνατο.

 

Κίρρωση του ήπατος

Η κίρρωση περιλαμβάνει απώλεια των ηπατικών κυττάρων και μόνιμες ουλές του ήπατος. Ιογενής ηπατίτιδα Β και C και, αλκοόλ είναι κοινές αιτίες κίρρωσης. Κίρρωση μπορεί να προκαλέσει απώλεια της όρεξης, αδυναμία, εύκολους μώλωπες, φαγούρα, κιτρίνισμα του δέρματος (ίκτερος), και κόπωση.

Εχινόκοκκος κύστη:

Δημιουργείται από το παράσιτο echinococcus granulosus, πολύ συχνό σε όλες τις αγροτικές και κτηνοτροφικές χώρες. Η εχινόκοκκος κύστη αφορά συχνότερα το δεξιό λοβό του ήπατος και μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα όπως: ελεύθερη ρήξη και διασπορά στην κοιλία ή το θώρακα, ρήξη προς το χοληφόρο δένδρο (το σύστημα δηλαδή απέκκρισης της χολής από το ήπαρ προς το έντερο) και απόφραξη αυτού, σοβαρή αλεργική αντίδραση μετά από ρήξη, διαπύηση και αποστηματοποίηση της κύστης, πιεστικά φαινόμενα σε γύρω όργανα και αγγεία.

 

Ηπατικό απόστημα:

Πρόκειται για τη δημιουργία εντός του ήπατος μίας κοιλότητας η οποία πληρούται με πύον. Αναλόγως του υπεύθυνου για τη δημιουργία του αποστήματος μικροοργανισμού, τα αποστήματα διακρίνονται σε πυογόνα και αμοιβαδικά.

Είναι σοβαρότατη πάθηση που συνήθως εμφανίζεται με πυρετό, γενικευμένη κακουχία, ρίγος, ναυτία, ανορεξία, εμέτους κ.α.

 

Απλή κύστη ήπατος:

Συνήθως είναι ασυμπτωματική, αποτελεί τυχαίο εύρημα σε απεικονιστικό έλεγχο για άλλους λόγους και δε χρήζει θεραπείας.

Εάν η κύστη προκαλεί συμπτώματα (λόγω πίεσης γειτονικών οργάνων) ή υπάρχει η οποιαδήποτε διαγνωστική αμφιβολία ή δημιουργούνται επιπλοκές (πχ. ενδοκυστική αιμορραγία) τότε έχει ένδειξη η χειρουργική θεραπεία.

 

Καλοήθεις όγκοι του ήπατος:

Οι συχνότεροι από μία πληθώρα ιστολογικών τύπων είναι το σηραγγώδες αιμαγγείωμα, το ηπατικό αδένωμα και η εστιακή οζώδης υπερπλασία. Πολλές φορές αποτελούν διαγνωστική πρόκληση και πολλαπλοί παράγοντες επηρεάζουν το εάν και τι είδους θεραπεία μπορεί να χρειαστεί.

 

Καρκίνος του ήπατος:

Οι κακοήθεις όγκοι του ήπατος ανήκουν σε 3 κατηγορίες:

Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα ή ηπάτωμα:

Είναι ένας αρκετά συχνός όγκος. Η συχνότητά του γενικώς έχει διπλασιασθεί τα τελευταία χρόνια και οι νεοεμφανιζόμενες περιπτώσεις είναι περίπου 1-3/100.000 κατ’ έτος στην Ευρώπη.

Οι αιτιολογικοί παράγοντες που κατηγορούνται για την ανάπτυξη ηπατώματος είναι:

• Ηπατική κίρρωση οποιασδήποτε αιτιολογίας.
• Χρόνια ηπατίτιδα Β ή C.
• Χρόνια κατάχρηση αλκοόλ.
• Τοξικές ουσίες (αφλατοξίνη κ.α.).
• Διάφοροι άλλοι παράγοντες και νόσοι (αιμοχρωμάτωση, νόσος Wilson κ.α.).

 

Τα σημεία και συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται καθυστερημένα και δεν είναι ειδικά. Μπορεί να συμπεριλαμβάνουν:

• Ίκτερος.
• Ναυτία.
• Πόνος δεξιάς άνω κοιλίας.
• Διόγκωση ήπατος.
• Απώλεια βάρους.
• Πυρετός.
• Παρανεοπλασματικές εκδηλώσεις κ.α.

 

Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική υποψία του ιατρού και στις απεικονιστικές εξετάσεις.

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεραπευτικές μέθοδοι. Το μόνο σίγουρο είναι πως η χειρουργική εκτομή είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να προσφέρει την ίαση.

 

Ηπατικές μεταστάσεις από άλλους όγκους:

Πρόκειται για τους συχνότερους κακοήθεις όγκους του ήπατος και ως επί το πλείστον αφορούν μεταστάσεις από καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού.

Η θεραπεία εξαρτάται από από το είδος του πρωτοπαθούς όγκου (για παράδειγμα δεν ενδείκνυται η αφαίρεση ηπατικών μεταστάσεων από καρκίνο του παγκρέατος ή του μαστού).

Όταν η αφαίρεση των ηπατικών μεταστάσεων έχει ένδειξη και είναι εφικτή, τότε έχει και θεαματικά αποτελέσματα. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν τεχνικές τοπικής καταστροφής των μεταστατικών εστιών με παρηγορικό σκοπό (βελτίωση της ποιότητας ζωής, ανακούφιση των συμπτωμάτων).

 

Ενδοηπατικό χολαγγειοκαρκίνωμα:

Πρόκειται για όγκο υψηλής κακοήθειας που εξορμάται από το δίκτυο των ενδοηπατικών χοληφόρων αγγείων (σύστημα ¨σωλινίσκων¨ που μεταφέρουν τη χολή από το ήπαρ προς το έντερο). Η μόνη πιθανότητα θεραπείας είναι η χειρουργική αφαίρεση.