Η εκκολπωματίτιδα είναι φλεγμονή στα εκκολπώματα σας, τα οποία είναι μικροί θύλακες που μπορούν να αναπτυχθούν στο εσωτερικό του παχέος εντέρου σας. Η παρουσία εκκολπωμάτων του σιγμοειδούς (κυρίως) είναι μία συνηθισμένη κατάσταση καθώς μεγαλώνετε και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ποτέ κανένα πρόβλημα με αυτό. Αλλά αν ένα από τα εκκολπώματα σας φλεγμαίνει, μπορεί να προκαλέσει οξύ πόνο και άλλα συμπτώματα. Πρόκειται για μία οξεία κατάσταση που χρήζει εκτίμησης από χειρουργό και ενδεχομένως νοσηλείας.

Πόσο συχνή είναι η εκκολπωματίτιδα;

Αν και η εκκολπωμάτωση είναι κοινή, η εκκολπωματίτιδα είναι μια ασυνήθιστη επιπλοκή. Επηρεάζει περίπου το 4% των ατόμων με εκκολπωματίτιδα. Εάν εμφανίσετε εκκολπωματίτιδα μία φορά, έχετε 20% πιθανότητα να ξαναπάθετε.

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι εκκολπωματίτιδας;

Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης ταξινομούν την εκκολπωματίτιδα ως οξεία ή χρόνια και ως επιπλεγμένη ή απλή.

Οξεία/χρόνια

Η εκκολπωματίτιδα ξεκινά ως οξύ πρόβλημα, πράγμα που σημαίνει ότι εμφανίζεται ξαφνικά και μπορεί να υφεθεί σύντομα με την κατάλληλη θεραπεία. Αλλά μερικοί άνθρωποι έχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια εκκολπωματίτιδας ή/και χρόνιας φλεγμονής.

Επιπλεγμένη/απλή

Τις περισσότερες φορές, η εκκολπωματίτιδα είναι απλή, πράγμα που σημαίνει ότι η φλεγμονή είναι εντοπισμένη και περιορισμένη. Θεραπεύεται σχετικά εύκολα με τη σωστή θεραπεία. Η εκκολπωματίτιδα γίνεται περίπλοκη όταν η φλεγμονή αρχίζει να προκαλεί δευτερογενή προβλήματα. Για παράδειγμα, σοβαρή οξεία φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει ρήξη εκκολπώματος . Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει ουλές.
Κεντρικό ρόλο στη διάγνωση αλλά και στην εκτίμηση της βαρύτητας ενός επεισοδίου εκκολπωματίτιδας, παίζει η αξονική τομογραφία. Τα απεικονιστικά ευρήματα της αξονικής τομογραφίας ταξινομούνται κατα Hinchey ως εξής:

1. Τοπική φλεγμονή ή απόστημα
2. Απομακρυσμένο απόστημα που μπορει να παροχετευθεί χωρίς χειρουργείο
3. Σύνθετο απόστημα με ή χωρίς συρίγγιο
4. Γενικευμένη πυώδης περιτονίτιδα
5. Γενικευμένη κοπρανώδης περιτονίτιδα

Ποια είναι τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας;

• Κοιλιακό άλγος, συχνά σοβαρό, ιδιαίτερα στην αριστερή κάτω κοιλία.
• Διατεταμένη κοιλιά ή ψηλαφητό κόλον (μπορείτε να το αισθανθείτε με το χέρι σας).
• Πυρετός.
• Γενικευμένη κακουχία.
• Ναυτία και έμετος.
• Αιμορραγία από το ορθό.
• Δυσκοιλιότητα ή, λιγότερο συχνά, διάρροια.
• Ανορεξία.
• Συμπτώματα από το ουροποιητικό.

Πού εντοπίζεται ο πόνος της εκκολπωματίτιδας;

Σε άτομα ευρωπαϊκής καταγωγής, τα εκκολπώματα εμφανίζονται συχνότερα στο τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου, που ονομάζεται σιγμοειδές κόλον. Αυτό το τμήμα ξεκινά από την κάτω αριστερή πλευρά σας και γέρνει ελαφρώς προς τα δεξιά για να συναντήσει το ορθό σας. Για το λόγο αυτό, οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται πόνο εκκολπωματίτιδας στο κάτω αριστερό τεταρτημόριο της κοιλιάς τους. Περιστασιακά, ο πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα μπορεί επίσης να εξαπλωθεί στη λεκάνη σας ή να ακτινοβολεί στην πλάτη σας.

Τι προκαλεί την εκκολπωματίτιδα;

Η εκκολπωματίτιδα αποτελεί μία επιπλοκή της παρουσίας εκκολπωμάτων (εκκολπωμάτωσης) του παχέος εντέρου. Είναι η φλεγμονή κάποιου εκκολπώματος, που οφείλεται στην απόφραξή του από το εντερικό περιεχόμενο και την υπερανάπτυξη μικροβίων. H βακτηριακή λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει διόγκωση και ρήξη εκκολπώματος.

Είναι κληρονομική η εκκολπωματίτιδα;

Η εκκολπωματίτιδα φαίνεται να εμφανίζεται τυχαία. Δεν γεννιέστε με εκκολπώματα, αλλά η γενετική μπορεί να εμπλέκεται εν μέρει στη δημιουργία τους. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για το θέμα αυτό.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της εκκολπωματίτιδας;

Η εκκολπωματίτιδα είναι απλή στο 80% των περιπτώσεων. Αλλά σοβαρή ή επίμονη εκκολπωματίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως:

• Γαστρεντερική αιμορραγία: Η αιμορραγία από τα εκκολπώματα μπορεί να είναι σοβαρή και να οδηγήσει σε αναιμία.
• Εντερική απόφραξη: Η σοβαρή φλεγμονή και το επακόλουθο οίδημα μπορεί να προκαλέσει προσωρινή στένωση του παχέος εντέρου σας. Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει ουλές (στένωση), η οποία μπορεί να είναι μόνιμη.
• Συρίγγια: Ένα φλεγμονώδες και διαβρωμένο τοίχωμα του παχέος εντέρου μπορεί να συγχωνευθεί σε ένα άλλο κανάλι του σώματος (όπως το λεπτό έντερο, η ουροδόχος κύστη ή ο κόλπος), δημιουργώντας μια παθολογική επικοινωνία μεταξύ των δύο.
• Φλεγμονή της ουροδόχου κύστης: Η εκκολπωματίτιδα που είναι κοντά στην ουροδόχο κύστη σας μπορεί να την ερεθίσει. Ένα συρίγγιο στην ουροδόχο κύστη σας μπορεί επίσης να μεταδώσει μια λοίμωξη εκεί.
• Απόστημα: Ένα απόστημα είναι ένας θύλακας μολυσμένου πύου που μπορεί να χρειαστεί να αποστραγγιστεί. Εάν σπάσει, μπορεί να μολύνει την περιτοναϊκή κοιλότητα σας (περιτονίτιδα). Είναι επείγον.
• Διάτρηση εντέρου: Εάν ένα εκκόλπωμα πρηστεί αρκετά ώστε να σπάσει, θα μπορούσε να επιτρέψει στα εντερικά βακτήρια να διαρρεύσουν στην περιτοναϊκή κοιλότητα σας. Η περιτονίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σήψη και θάνατο.

Ποια είναι τα σημάδια της επιπλεγμένης εκκολπωματίτιδας;

• Φρέσκο αίμα στα κακά σας.
• Αδυναμία και ωχρότητα στο πρόσωπό σας.
• Αισθάνεστε ότι πρέπει να ουρείτε συχνά ή ερεθισμό όταν ουρείτε.
• Η κοιλιά σας είναι σκληρή και ευαίσθητη στην αφή.

Πώς γίνεται η διάγνωση της εκκολπωματίτιδας;

Οι ασθενείς συχνά δεν γνωρίζουν ότι έχουν εκκολπωμάτωση και τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας μπορεί να μοιάζουν με πολλές άλλες καταστάσεις. Ο γιατρός σας θα ξεκινήσει με την κλινική εξέταση και κάποιες εξετάσεις ρουτίνας για να αποκλείσει άλλες αιτίες, όπως μια εξέταση αίματος.
Όταν ο γιατρός σας υποψιάζεται εκκολπωματίτιδα, θα προχωρήσει σε απεικονιστικές εξετάσεις. Η αξονική τομογραφία λειτουργεί καλά: είναι γρήγορη και μπορεί να δείξει την έκταση της φλεγμονής καθώς και τυχόν σχετικές επιπλοκές.

Μπορεί η εκκολπωματίτιδα να υποχωρήσει από μόνη της;

Εάν είναι ήπια και απλή, μπορεί να εξαφανιστεί από μόνη της. Αλλά θα πρέπει να αξιολογηθεί από έναν χειρουργό. Μπορεί να χρειαστεί να λάβετε αντιβιοτικά και παυσίπονα. Ο γιατρός σας θα σας πει επίσης πώς να φροντίζετε τον εαυτό σας στο σπίτι ενώ αναρρώνετε. Χρειάζεται περίπου μια εβδομάδα και θα πρέπει να είστε σε άμεση επαφή με τον ιατρό σας και σε περιβάλλον με άμεση πρόσβαση σε νοσοκομειακή φροντίδα, ώστε πιθανές επιπλοκές να αντιμετωπιστούν άμεσα.

Πώς αντιμετωπίζετε την εκκολπωματίτιδα στο σπίτι;

Εάν ο γιατρός σας έχει δώσει το πράσινο φως, μπορείτε να αντιμετωπίσετε την εκκολπωματίτιδα στο σπίτι με:

• Μια υδρική διατροφή. Η αποφυγή στερεών τροφών δίνει στα έντερά σας την ευκαιρία να ξεκουραστούν και να ανακάμψουν από την ασθένεια. Ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει πιο συγκεκριμένες οδηγίες για το τι να φάτε και πότε.
• Συνταγογραφούμενα αντιβιοτικά.
• Παυσίπονα.

Τι συμβαίνει εάν η εκκολπωματίτιδα δεν αντιμετωπιστεί;

Μπορεί να μην χρειάζεστε θεραπεία εάν έχετε μια ήπια και απλή περίπτωση. Αλλά είναι σημαντικό να δείτε έναν χειρουργό σχετικά με την εκκολπωματίτιδα. Εάν δεν το κάνετε, μπορεί να καταλήξετε σε μια πιο σοβαρή και περίπλοκη περίπτωση. Η φλεγμονή που δεν υποχωρεί μπορεί να αρχίσει να προκαλεί δευτερογενή προβλήματα. Ο πόνος μπορεί επίσης να επιδεινωθεί.

Πώς μπορείτε να ξεπεράσετε την εκκολπωματίτιδα;

Εάν η συντηρητική θεραπεία στο σπίτι δεν έχει λειτουργήσει ή εάν έχετε σοβαρή, χρόνια ή επιπλεγμένη εκκολπωματίτιδα, ίσως χρειαστεί να μείνετε στο νοσοκομείο για θεραπεία. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

• Ενδοφλέβια φαρμακευτική αγωγή. Ο γιατρός σας μπορεί να σας χορηγήσει αντιβιοτικά ή/και παυσίπονα έτσι ώστε το φάρμακο να πηγαίνει απευθείας στην κυκλοφορία του αίματός σας.
• Μετάγγιση αίματος. Εάν έχετε χάσει πολύ αίμα από αιμορραγικό εκκόλπωμα, μπορεί να χρειαστείτε επείγουσα μετάγγιση αίματος για να το αντικαταστήσετε.
• Ενδοσκοπικές επεμβάσεις. Συνήθως δεν έχουν ένδειξη στην οξεία φάση της νόσου.
• Χειρουργική επέμβαση. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία ενός αποστήματος, επίμονη αιμορραγία, διάτρηση ή συρίγγιο. Σε περιπτώσεις χρόνιας εκκολπωματίτιδας, μερικοί άνθρωποι μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσουν το προβληματικό τμήμα του εντέρου τους (κολεκτομή).

Μπορώ να αποτρέψω την εμφάνιση ή την επιστροφή της εκκολπωματίτιδας;

Τρώγοντας περισσότερα φυτά και λιγότερα ζωικά λίπη, πίνοντας αρκετό νερό και κάνοντας κάποια τακτική άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε τις κινήσεις του εντέρου σας τακτικές και υγιείς. Για μερικούς ανθρώπους, μπορεί να συστήσουν συμπληρώματα ινών ή προβιοτικά.

Υπάρχουν διατροφικοί περιορισμοί στην εκκολπωματίτιδα;

Στο παρελθόν, στα άτομα με εκκολπωματίτιδα δινόταν αυστηρή σύσταση να αποφεύγουν τους σπόρους και τους ξηρούς καρπούς, με το ενδεχόμενο κάποιος να κολλήσει σε ένα εκκόλπωμα και να προκαλέσει εκκολπωματίτιδα. Αυτός ο κίνδυνος θεωρείται ως επί το πλείστον μύθος σήμερα. Οι σπόροι και οι ξηροί καρποί είναι εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών και φυτικών πρωτεϊνών και τείνουν να εμφανίζονται σε υγιεινά γεύματα.
Στην οξεία φάση της εκκολπωματίτιδας συστήνεται υδρική- ελαφρά δίαιτα ώστε να αναπαυθεί το έντερο.

Τι μπορώ να περιμένω εάν έχω εκκολπωματίτιδα;

Μόνο ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων θα έχουν επιπλεγμένη εκκολπωματίτιδα, και μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτούς θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Η εκκολπωματίτιδα δεν πρέπει να επηρεάζει το συνολικό προσδόκιμο ζωής σας. Μόνο στην -όχι και τόσο συχνή- περίπτωση διάτρησης του εντέρου ή ρήξης αποστήματος και περιτονίτιδας διατρέχετε κίνδυνο απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών.

Τι πρέπει να κάνω εάν η εκκολπωματίτιδα συνεχίζει να επανέρχεται;

Εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν έχουν αποτρέψει την επανεμφάνιση της εκκολπωματίτιδας, μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση.

Πότε πρέπει να χειρουργηθεί ο ασθενής με εκκολπωματίτιδα και πώς;

Απόλυτες ενδείξεις χειρουργικής επέμβασης σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα είναι:

• Διάχυτη περιτονίτιδα
• Ελεύθερη διάτρηση του παχέος εντέρου με παρουσία ελεύθερου αέρα στην κοιλία
• Στένωση ή πλήρης απόφραξη του εντέρου
• Παρουσία συριγγίου
• Ανοσοκατεσταλμένος ασθενής
• Πολλαπλά επεισόδια μη επιπλεγμένης εκκολπωματίτιδας, οπότε αποφασίζεται η αφαίρεση του πάσχοντος εντέρου προς αποφυγή νέων επεισοδίων και ενδεχόμενων επιπλοκών. Η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά, ρομποτικά ή ανοικτά. Η πιθανότητα να προτιμηθεί εξαρχής ή να χρειαστεί ούτως ή άλλως η ανοικτή επέμβαση είναι αυξημένη λόγω των πολλαπλών παλαιότερων φλεγμονών και συμφύσεων.